بررسی تطبیقی داستان «جاناتان مرغ دریایی» و داستان مرغان در منطق‌الطیر بر مبنای نظریۀ انتخاب گلسر

تئوری انتخاب به تبیین رفتارهای انسان با تأکید بر مسئولیت­پذیری در برآوردن نیازهای اساسی می­پردازد. هدف مقالۀ حاضر، کاربست این رویکرد روانشناسی، در بررسی تطبیقی داستان­های رمزی است. جاناتان، مرغ دریایی، نوشتۀ ریچارد باخ (1936) و نیز منطق‌الطیر عطّار، بازگوکنندۀ یکی از والاترین دغدغه­های بشری، یعنی «حقیقت جویی» است. مقالۀ حاضر، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی نشان می­دهد که این آثار از نظر کاربرد مفاهیم نمادین، وجوه اشتراک دارند. درون‌مایۀ آن‌ها به‌رغم تمایز در ساختار، تعارض میان داشته­ها و خواسته‌های آدمی را بازمی­نمایاند. میل به کشف گوهر وجودی در سایۀ هدایتگری راهنما بیانگر تلاش آدمی برای برآوردن نیاز به آزادی و حقّ ارزشمندی است. عطّار در وادی دوم، به‌ضرورت عشق در سلوک می­پردازد؛ ولی ریچارد باخ، در آخرین آموزه­ها اهمیت این نیاز اساسی را بازگو می­کند. تفاوت دیگر در میزان بازنمایی انگیزه­های درونی شخصیت­هاست. داستان ریچارد باخ، به دلیل بهره­گیری بیشتر از توصیف و طرح گفت‌وگوهای درونی قابلیت بیشتری برای خوانش گلسری دارد.